Większość pytań zadawanych w ankietach jest typem pytań zamkniętych. Jednak osoby przeprowadzające ankiety często nie wiedzą, czy w swoich odpowiedziach uwzględnić opcję „nie wiem”, czy też „nie mam zdania”. Warto więc zapoznać się z informacjami, kiedy te opcje należy dodawać w ankietach, a kiedy pomijać.
Jedną z głównych zalet dodania odpowiedzi „nie wiem”, bądź też „nie mam zdania” do ankiety jest to, że redukuje ona błędy w zbieranych danych. Jeśli taka odpowiedź nie zostałaby uwzględniona to respondenci, którzy nie znają odpowiedzi na pytanie lub respondenci bez własnej opinii byliby zmuszeni do wybrania odpowiedzi. Powoduje to zniekształcenie zbieranych danych. Tak, więc dodatnie takiej opcji w ankiecie wpłynie pozytywnie na jakość uzyskiwanych informacji zwrotnych.
Istnieją dwa rodzaje respondentów w ankietach:
Pierwszy typ respondentów ma informować o swoich opiniach, niezależnie od tego, czy odpowiedź „nie wiem”, bądź też „nie mam zdania” jest uwzględniona, czy pominięta. Zakłada się także, że respondenci drugiego typu wybierają opcję „nie wiem”, czy też „nie mam zdania”, gdy jest ona oferowana. Ten typ respondentów najprawdopodobniej sfabrykuje swoją opinię, aby wydać się opiniotwórczymi, gdy nie będzie opcji „nie wiem”, bądź też „nie mam zdania”. Aby uniknąć tego rodzaju odpowiedzi, wielu badaczy ankiet zaleca dodawanie tych opcji. Zakłada się przecież, że odpowiedź „nie wiem”, czy też „nie mam zdania” przyciąga tylko tych respondentów, którzy naprawdę nie znają odpowiedzi na pytanie lub nie mają zdania na badany temat. Jednak nigdy nie można mieć 100% pewności, że opiniotwórczy respondent nie wybierze takiej opcji. Z tego powodu argumentuje się, że nie należy automatycznie zakładać, że za każdym razem, gdy respondent wybierze opcję „nie wiem”, bądź też „nie mam zdania” nie może on udzielić znaczącej odpowiedzi.
Respondenci wybierają odpowiedź „nie wiem”, bądź też „nie mam zdania”, jeśli nie są w pełni pewni odpowiedzi na pytanie. Co więcej używają tej opcji także w sytuacjach, kiedy mogą uniknąć zaangażowania w ankietę, bądź w przypadku gdy ankieta przekracza ich możliwości. Dlatego tak niezwykle ważne jest, aby tworzyć zrozumiałe, jasne i proste ankiety, aby każda osoba ankietowana nie miała trudności ze zrozumieniem przedstawianych treści.
Uwzględnienie odpowiedzi „nie wiem”, czy też „nie mam zdania” zależy od przeprowadzanej ankiety. Zbieranie danych z ankiet jest dość kosztowne, gdyż wymaga nakładów czasu i pieniędzy. Jednak umieszczenie tych odpowiedzi jest zależne od charakteru pytań i profilu respondentów. Bardziej intuicyjne jest dodanie tych odpowiedzi w przypadku pytań o fakty, niż pytań dotyczących postaw. Podobnie jest, jeśli badasz grupę odbiorców, która może nie znać odpowiedzi. Zależy to od tego również, czy masz wystarczająco dużą próbę, ponieważ oferowanie odpowiedzi „nie wiem”, bądź też „nie mam zdania” najprawdopodobniej zmniejszy efektywną wielkość próby. W końcu część respondentów wybierze taką opcję i w konsekwencji najprawdopodobniej nie zostanie uwzględniona w analizie.
W zależności od tematu oraz typu ankiety należy uwzględniać opcję odpowiedzi „nie wiem”, bądź też „nie mam zdania”. Podejmując decyzję na temat tych odpowiedzi musisz przeanalizować różne kwestie, które wpłyną na wynik badań.